“Building Materials and the Climate”

Eraikin eta eraikuntzaren inguruan sortutako (Global Alliance for Buildings and Construction – GlobalABC) itun mundialaren barruan, United Nations Environment Programme eta Yale Center for Ecosystems + Architecture-n artean burututako “Building Materials and the Climate: Constructing a New Future” txostenak, beste behin (hemen eta hemen aipatu genuen bezala), eraikuntza sektorea negutegi efektuko gas-isurien %37aren erantzulea dela eta lehenbait lehen deskarbonizatu behar dela gogorarazi digu. Horretarako, energiaren eta karbono operatiboaren gutxitzeaz gain, energia eta karbono grisa ere murriztu behar dira. Sektorearen deskarbonizazio eraginkorra, eraikinaren bizi-ziklo osoa kontutan hartzen duten tresnen bidez bakarrik lortuko da, BZA analisiaren bidez batez ere. Helburua, lehengai berrien erauzketa ekiditea eta hondakinen produkzioa gutxitzea da, ekonomia zirkularraren logikaren barruan, honezkero daukagunarekin lan egiteko.

Jomuga nagusia, eraikinen eta hauen osagaien bizitza luzatzea da, eraberritze eta zaharberritze lanak bultzatuz (BEG-en gutxitzea %50-75 bitartean) eta eraikuntza berrietan “design for disassembly” estrategiak martxan jarriz (BEG-en gutxitzea %10-50 bitartean). Hau dena, deseraikitze selektiboa eta materialen berrerabilera ahalbidetuz. Honen harira, aipatutako txostenak, enplegu sormen handia duen eraikuntza sektorearen beharrezko egituraketa eta sostengu finantzario zein legegilearen beharra azpimarratzen ditu:

“A new supply-and-demand model is needed, with new enterprises that allow for the careful dismantling of buildings and for the storing, preparation and maintenance of second-cycle materials for resale that will enable circular economies while providing job opportunities.”

p. xi

“Efforts by individual stakeholders to improve decarbonisation outcomes will not succeed unless they are supported by policy and finance across the different phases of the building process.”

p. xi

Txostenak dioen moduan, batez ere berrerabileraren bidez, lehengai berrien erauzketak gutxitzeak, lanbide batzuen ondorio diren gaixotasunen murrizketa eragin lezake gainera:

“Reducing raw material extraction and harvesting through recycling and re-use may also mitigate social ills such as forced labour upstream in the supply chain.”

p. xiv

Bestetik, txostenak, hainbat kasu aipatzen ditu, non deseraikitze selektiboa, berrerabilera eta birziklatzeari esker, BEG-en %59-70 bitarteko murrizketa lortu den (ikusi 20. orrialdea)! Hala ere, askotan testuak nahiko anbiguo izaten jarraitzen du, berrerabilera eta birziklatzeaz aritzean, ez baitu hauen arteko bereizketa garbia egiten, baina, (aurreko artikulu batean aipatu genuen moduan) birziklatze prozesuaren ondoren balio gutxiagoko produktu bat sortzen dela aipatzen du:

“In a circular economy paradigm of “re-use, repair, recycle,” where waste is eliminated, the practice of recycling or downcycling becomes a last resort, as it typically results in a product of lesser value.”

p. 24

Bestalde txostenak, zenbait gomendio ematen ditu arau eta estandarrak egokitzeko, BZA-ren erabilera eta ikuspegi zirkularra diseinu-fasetik kontutan hartzeko, berrerabilera eta sektore jakin baten sorrera edo egituraketa bultzatuz:

“Adopt renovation policies that encourage the diversion of end-of-life material for recovery and recycling, promote regulation and measuring of whole building life-cycle carbon emissions, incorporate design for disassembly, and provide quality long-lasting material assemblies in retrofit solutions.”

p. 83

“Incentivise a marketplace for material re-use and develop standards to ensure the quality and efficacy for their use, in order to provide assurance to actors in the building sector.”

p. 83

Azkenik, txosten honek ezer berririk erakusten ez digun arren, arazoaren oroigarri ona da, mundu osoan ondoko ideia zabaltzen baitu: eraikuntza sektoreak berehalako aldaketa bat behar du eta materialen berrerabilera hori lortzeko giltzarrietako bat da!


Aipatutako zifrak eta ingelesez ageri diren aipamenak – United Nations Environment Programme (2023). Building Materials and the Climate: Constructing a New Future. Nairobi – txostenetik aterata daude.

#DEF – DfD

DfD siglek, Design for Deconstruction edo Design for Disassembly esan nahi dute ingelesez (deskonstrukzio edo desmuntaketarako diseinua). 2020an, Europar Batzordeak, ondoko definizioa proposatzen zuen publikazio batean (Circular Economy – Principles for Building Design) kontzeptu hau azaltzeko : “Approach to the design of a product or structure that facilitates deconstruction at the end of its useful life, in such a way that components and parts can be reused, recycled or recovered for further economic use or, in some other way, diverted from the waste stream”. Sorkuntza eta diseinu fasean bertan, eraikin baten etorkizuneko deskonstrukzio edo desmuntatzea kontutan hartzean datza, partziala edo erabatekoa izan daitekeena. Hau dena, osagaien eta materialen berrerabilera edo birziklatzea sinplifikatzeko, eta aldi berean hondakinen eta lehengaien produkzioa murrizteko. Ikuspegi honek, beraz, deskonstrukzioa eraispena baino onuragarriagoa dela erakutsiko du.

Dena den, eraikinen eta hauen osagaien bizitza baliagarriaren amaierari buruzko gogoetak, ez luke ezkutatu behar, bizitza mugatuko eraikinen ikuspegiak izan dezakeen eragin gaiztoa. Hortaz, eraikinen eta hauen osagaien bizitza baliagarriaren luzatzeaz ere jardun behar da. Dekonstrukzio kontutan hartzen duen eraikin baten sortze prozesuak, bere akzio-eremua moldagarritasunera zabaldu behar du, DfD/A edo Design for Disassembly and Adaptability kontzeptuaren bidez. Desmuntaiaz gain, eraikin baten mantentzea, eraberritzea edo eraldaketa zein honen osagaien konponketa edo ordezkapena ere kontutan hartu beharko dira. Eraikuntzen bizitza baliagarriaren luzapena bultzatzea, materialen ordezkapena edo hauen deskonstrukzioa ahalbidetuz, berrerabilerari behar duen balioa ematen dioten kontzeptuak dira! Honetaz gain, beste estrategia zirkular batzuk, kontzeptu hauetara hurbiltzen dira, hala nola, design for longevity and durability, design for change (DfC) edo eraikin itzulgarrien diseinua (reversible building design). Hemen aipatutako ideia edo kontzeptuak beste arlo batzuetara ere zabal daitezke.

Materialen eta eraikuntza tekniken aukeraketa, design for deconstruction eta diseinu itzulgarriaren prozesuaren muina dira. Materialak iraunkorrak izan behar dute eta hauen arteko mihiztatzeak, desmuntaketa azkar eta merkea ahalbidetu behar du, tresneria astunen erabilera saiheztuz. Loturak, eskuragarriak eta desmuntagarriak izango dira eta finkatze mekanikoak pribilegiatuko dira. Buloi, torloju edo iltze bidezko loturak hobetsiko dira, erauzgarriak ez diren lotura kimikoak beharrean, aglutinatzaile, zigilatzaile, itsasgarri edo soldadura adibidez. Honetaz gain, teknika eta materialei buruzko informazio igorpena ahalbidetu behar da.


Mundu anglosaxoitik datozen gai honen inguruko hainbat lan aurki ditzakegu. EPA-k (United States Environmental Protection Agency) Design for Deconstruction-i buruzko dokumentua eta proiektu pilotuei buruzko informazioa argitaratu du. Bestetik, Hamer Center for Community Design (The Pennsylvania State University) delakoak, Design for Disassembly gaiari buruzko gida idatzi du. Europan, Europar Batzordearen argitalpenaz gain, BAMB proiektu europearrak diseinu itzulgarriari (Reversible Building Design) buruzko protokoloa proposatzen du. Gaiari buruzko beste artikulu bat ikusgarri dago Archdaily web-orrian eta beste bat Arquia Fundazioaren blogean.

#DEF – urban mining

Urban mining kontzeptua hondakinetatik datozen lehengaien berreskurapen prozesua izendatzeko erabiltzen da. Batez ere tresna elektriko eta elektronikoen hondakinetan (TEEH) ateratako metalen erauzketaz hitzegiteko erabiltzen den arren, beste esparru batzuetara ere zabal daiteke, eraikuntza sektorera adibidez. Gainera kontzeptua gehienetan birziklatzearekin lotzen bada ere, berrerabiltze alorrera zabal daiteke. Kasu honetan, ez da lehengaia berreskuratzea bilatzen. Beraz, urban mining kontzeptua, eraikitako espazioan eta gure hirietako eraikinetan bilatutako elementuen identifikazioa eta berrerabiltzea litzateke, inbentario lanak, dekonstrukzioa eta bilketa bere gain hartuz.

Urban mining-ak lehengaien kontsumoaren gutxitzea ahalbidetzen du hauen erauzketari lotutako isurtzeak mugatuz eta gainera sortutako hondakin kopurua gutxituz. Halaber, hiriek berrerabiltze material iturri gisa duten garrantzia azpimarratzen du, zirkuitu motzean eta hurbiltasun-printzipioa jarraituz.

Meatzaritzaren kasuan bezala, hobi hitza erabiltzen da ezaugarri zehatzak dauzkaten eta hainbat lekuetan bildu ostean berrerabilgarriak diren elementuak izendatzeko. Beste batzuetan material-banku ere esaten zaio. Kasu honetan, materialak errekuperatu eta baloratzen diren elementu indibidual gisa ulertu beharrean, berrerabiltzea integratzen duen eraikuntza prozesuaren parte izango dira, sortze-prozesuaren hasierako momentutik identifikatuko dena. Eraikinen eraikuntza-sistemak dekontrukzioa eta desmuntaketa integratzen duenean bezala.

Circular economy actions

Gaur egungo legedia eta ekonomia zirkularra sustatzen duten ekintza politikoek birziklapenera zuzenduta daude, berrerabilpenaren kontura askotan. Lehenago ikusi dugun moduan, berrerabilpenaren bidez hondakinak murrizteko gomendioak gutxitan etortzen dira neurri zehatzez lagunduta. Hala ere, badira kasu praktikoak, non legedia edo erabaki politikoak eraikuntza materialen berrerabilpena barneratzeko ezarri diren. Adibide guzti hauek, botere publikoen garrantzia azpimarratzen dute eta laguntza edo gomendioak ematetik obligaziora doaz, beti ere logika bera jarraituz, baimendu, sustatu eta behartu.

Artikulu honen amaieran azaldutako adibide praktikoak, herrialde eta lurralde ezberdinetan garatutako ekintza pizgarri (sustatzeko helburua dutenak) edo derrigorrezkoei (behartzeko helburua dutenak) buruzkoak dira. Herrialde hauen kasuan, aurretik materialen berrerabilpena ahalbidetzen zuten ekintzak burutu ziren. Espainiar estatuan eta Euskadin, botere publikoek ezin dituzte ekintza suspergarriak edo derrigorrezkoak garatu, aldez aurreko akzioak burutu ez badira. Beste edozein ekintza mota planteatzen hasi aurretik, ikusgaitasuna eta berrerabilpen praktikak errazteko ekintzak garatzea komeni da, blog honetan egiten saiatzen garen moduan. Atzerrian honezkero sustatzen ari diren ekintzen ikuspegi orokorrak, norabidea argitzen lagun diezaguke.

Jarraian, kasu praktikoen zerrenda ageri da, adibide pizgarrietatik hasita, kontratazio publikoaren garapena, enpresentzako laguntzak, proiektuentzako hobariak edo zerga-pizgarriak:

  • Belgikan, Valonia eskualdeak, ikerketa bat hasi du baldintza-agirietan berrerabilpen materialei lehentasuna emateko asmoz. Gainera, kontratazio publikoaren garapenean, berrerabilpena sustatzeko gomendio multzoa zabaldu dute. Bestetik, Bruselas hiriburuaren Ekonomia Zirkularraren eskualde-programak, hainbat neurri biltzen dituen ibilbide-orria aurkeztu du. Horietariko neurri batzuk lotesle izan daitezke. Subsidiaritate joera duen eskualde honek, neurri ezberdinen bidez eman dio laguntza sektoreari: proiektu deialdiak (BeExemplary o BeCircular), prestazio edo abantala-fiskalak, %6 BEZaren tasa berrerabilitako elementuentzat adibidez. Gainera, beste neurri batzuez gain, 2021rako dekonstrukzio edo eraispen aurretikako inbentarioa aurkeztu beharko da.
  • Seattle-n (EEBB) bizitegi-eraikin baten dekonstrukzio baimenaren lorpena, besteak beste, gutxienez eraikuntza materialen (asfaltoa, adreiluak edo hormigoia kenduta) %20ren berrerabilpenari eta, berrerabili eta birziklatutako elementuei buruz aurkeztu beharreko txostenari lotua egongo da (ikusi hemen). Prozesu honi esker, eraikuntza-baimena eman aurretik hasi ahal izango da dekonstrukzioa.

Hemen azpian obligazio izaera duten neurrien zerrenda ageri da: eraispenaren aurretik egin beharreko inbentarioa (baliabide diagnostikoa), gaikako dekostrukzioa, dekonstrukzio prozesuetatik datozen materialak berrerabilpen kanaletara zuzentzeko beharra edo proiektu berrietan berrerabilitako elementuak integratzeko obligazioa:

  • Frantzian, otsailaren 10ko 2020-105 Xahutzearen Kontrako eta Ekonomia Zirkularrari buruzko legearen 51. artikuluak, honakoa aurreikusten du: eraikinen eraispen-obra edo birgaitze-lan esanguratsuetan, produktuen, materialen eta hondakinen kudeaketari buruzko diagnostikoa lehentasunezkoa izango da, hauen berrerabilpena, eta berrerabilpenik ezean, hauen balorizazioa bultzatzeko. Lege beraren 59. artikuluak Frantziako Ingurumenaren Kodea aldatu du eta eraikuntzaren sektorean kontratu publikoak prestatzerakoan materialen berrerabilpena kontutan eduki beharko da.
  • Portland (EEBB) hiriko legediak ohiko eraispen baten ordez dekonstrukzioa burutzera behartzen du. Obligazio hau eraikin batzuei zuzendua dago, besteak beste, 1940 baino lehenagoko egitura duten familiabakarreko etxebizitzei. (ikusi hemen).
  • Cook County (EEBB) konderrian, eraikuntza baimena onartzerakoan gutxienez materialen %5a berrerabilpen kanaletara zuzendu beharko da (ikusi hemen).

Testu hau neurri batean Rotor-ek Bruselako “le bâti bruxellois source de nouveaux matériaux” (BBSM) izeneko ikerketa proiektuaren esparruan argitaratutako txosten batean oinarrituta dago. Txosten honek berrerabilpena garatzeko ekintza ildoak proposatzen ditu. Bertan aipatutako adibideak eta gaiari buruzko informazio ugari aurki dezakegu.

Circular economy strategies

Azken urtea, ekonomia eredu linearretik zirkularrerantz eraldatzen hasteko aukeratua izan dela dirudi (from linear to circular economy). Europako batzordeak Circular Economy Action Plan-a, aurkeztu zuen martxoaren 25an, Europako Itun Berdearen parte garrantzitsu gisa. Plan honek, eraikuntzaren kasuan bezala, errekurtso erabilera altua duten sektoreei begiratzen die, zirkularitate ahalmen handia baitute. Estrategia para un entorno construido sostenible delakoak, eraikitako ingurumen jasangarria lortzeko helburuarekin, eraikitako espazioen iraunkortasuna eta flexibilitatea hobetzeko neurriak sustatuko ditu, eraikinen liburu digitalak landuko ditu, eraikuntzako produktuen erregelamendua berrikusiko dute, Level’s tresnaren bidez bizi-zikloaren ebaluazioa kontratazio publikoan aplikatuko dute edo eraikuntza materialen berreskuratzeari buruzko helburuak berrikusten saiatuko dira.

Aldi berean, Europako Batzordeak Principles for Building Design dokumentua aurkeztu du. Bertan erdietsi beharreko helburuak talde ezberdinetan banatzen dira: erabiltzaileak, diseinatzaileak, eraikuntza-enpresak, fabrikatzaileak, desmuntaketa eta eraispen lan-taldeak, inbertsore eta aseguru-entitateak eta azkenik eragile publikoak. Dekonstrukzioari (desmuntaketa) buruzko atalean, eraikinetan dauden errekurtsoak identifikatzearen beharra planteatzen da, desmuntaketa selektiboa sustatzeko.

Espainiako estatuko Estrategia Española de Economía Circular delakoa, Europar Batzordearen ebaluazioaren zai dago, berrerabilpenaren prestaketa prozesuaren helburuak zehazteko. Hala ere, eraikuntza lehentasunezko akzio-sektoretzat dauka eta eraispen selektiboa edo bizi-zikloaren analisia sustatzen ditu. Espainiako estrategiari buruzko informazio gehiago Construible aldizkari birtualaren artikuluan.

Bestalde, Euskadiko Ekonomia Zirkularrerako Estrategiak, berrerabiltzea, birziklatzea eta berreskuratzea sustatzen duen ekonomia ereduaren garrantziaz hitz egiten du. Hala ere, eraikuntzaren kasuan, EEH-en kudeaketarako azterlanen kalitatearen hobekuntza, hondakinen obrako banaketa edo eraikinen diseinuan bizi-zikloak duen garrantzia aipatzen ditu soilik. Lurralde honetan, materialen berrerabiltzea eta desmuntaketa selektiboa errealitate izateko itxaron egin beharko dugula dirudi!

Hala eta guztiz ere, neurri zehatz batzuk, zuzenean eraikuntza materialen berrerabiltzean aplikatzen ez diren arren, kasu hauetan baliagarriak ere izan daitezke:

  • material zirkularren erabilpen tasaren %30 handitzearen helburua;
  • material jasangarri eta ordezkagarri berrien beharra;
  • eraikinetan batez ere, konponketa eta berrerabiltzea bermatzen duen eko-kontzepzioaren sustatzea;
  • ikerketa, formakuntza eta sentsibilizazio kanpainak sustatzea;
  • batez ere eraikinen birgaitze proiektuen kasuan arau, gida edo metodologia zehatzen beharra;
  • hondakin zerga baten sorrera;
  • eraispen selektiboen egiaztatze mekanismoak edo erabili beharreko material birziklatuen ehunekoa zehaztea;
  • bilketa-guneak ezartzea edo hondakinen berrerabilpenerako prestaketa bermatzea.

From linear to circular economy

Eskema hau Ellen MacArthur Foundation-ak argitaraturako diagraman inspiratuta dago. Fundazio hau ekonomia zirkularrera trantsizioa bizkortzeko asmoz sortu zen eta web-orrian gai honen inguruko hainbat informazio aurki ditzakegu.

Berrerabilpen ekimenak kasu gehienetan ekonomia zirkularraren logikaren baitan ematen diren arren, zer esan nahi du honek zehazki eta zeintzuk dira ekonomia lineal klasikoaren eta zirkularraren arteko ezberdintasunak? Galdera egitean aurki dezakegu agian erantzuna. Gaur egungo modelo ekonomiko linealak lehengaien erauzketa, fabrikazioa eta erabili ondoren bota egingo diren produktu berrien salmenta pribilegiatzen ditu. Lehengaien gutxitze eta krisi ekologiko sakonaren kontextuan, ekonomia zirkularra baliabide naturalen kudeaketa jasangarria egiten saiatzen da, produktuen bizi-iraupena luzatuz, hondakinak gutxituz eta kontsumitutako baliabideak berriz produkzio zikloan sartuz. Garrantzitsua da azpimarratzea, ikuspegi hau, askotan klima eta justizia sozialaren ikuspegiarekin bat badator ere, ez duela hazkundearen printzipioa zalantzan jartzen, baizik eta hazkunde ekonomikoa baliabide naturalen kontsumotik banatzen saiatzen dela.

Ekonomia zirkularra, europar mailako bi akzio-planen helburu izan da. Batetik, 2015an ateratakoa eta bestetik Europako Itun Berdearen jarraian 2020an egindakoa. Ondoren printzipio hau, estatu mailara igorri da.

Espainiako gobernuak onartu berri du, España Circular 2030 delakoa, Europako helburuekin bat eginez, esparru honetara zuzendutako xedeak aurkezten dituena. Bertan aurki daiteke, 8. eta 9. orrialdean, eredu berri baterantz bidezko trantsizio eta solidarioa helburu, ekonomia zirkularraren definizio izan litekeena:

«(…) se acuña el término de economía circular, concebida a partir de un ciclo de desarrollo y transformación, que avanza optimizando el uso de los recursos, fomentando la eficiencia de los sistemas productivos, promoviendo que productos, materiales y recursos permanezcan activos el mayor tiempo posible, y, paralelamente, disminuyendo la cuantía de los residuos generados.»

Gai honen harira, hemen Trantsizio Ekologikorako eta Erronka Demografikorako Ministerioaren web-orria.

Eusko Jaurlaritzak bestetik, Euskadiko Ekonomia Zirkularrerako Estrategia 2030 aurkeztu du. 8. eta 9. orrialdean ere ekonomia zirkularraren definizioa eta honen printzipioak aurki ditzakegu:

«Eredu zirkular berrian, produktuen eta materialen bizizikloak bere horretan jarraitzen du ahalik eta denboratarte luzeenean, hondakinak minimora murrizten dira, eta baliabideak ekoizpen-zikloan sartzen dira hainbat aldiz, horregatik, balioa sortzen da ondasunak bizitza baliagarriaren amaierara iristen direnean. «Ateratzea, ekoiztea, erabiltzea eta botatzea» eredutik «murriztea, berrerabiltzea eta birziklatzea» eredura aldatzea dakar. Ekonomia zirkularrean, «prebentzioa» eta «berrerabilera» funtsezko kontzeptuak dira.»

Azkenik, ekonomia zirkularraren kontzeptua Ingurumenaren Kode frantsesean agertu zen 2015ean (Article L110-1-1), zeina hainbat legeren xedea izan den eta 2018an honen inguruko ibilbide-orria argitaratu zen neurri zehatzak aurkeztuz.

Re-use and employment

Lehenago hemen ikusi dugun bezala, ekonomia zirkularrak enplegu-sorkuntza ahalmen handia erakusten duen arren, zer gertatzen da berrerabiltzearekin? Ekonomia zirkularrean, berrerabiltzean, erreparazioan eta birziklatzean lan egiten duten enpresa sozialak ordezkatzen dituen RREUSE erakunde europarrak, 2015an datu amerikarretan oinarritutako txostena argitaratu zuen, zeinean berrerabiltzeak birziklatzeak baino enplegu gehiago sortzen zituela eta aldi berean praktika honek jasotzen duen laguntza politikoaren falta azpimarratzen zuen. Enplegu-sorkuntza ahalmena, Europak bultzatutako hondakin tratamendu hierarkiari lotuta dagoela dirudi (link artikulua) eta 3R-n (ingelesez) araua jarraitzen du: Reduce (murrizketa), Reuse (berrerabiltzea), Recycle (birziklatzea).

Hona hemen RREUSE-n txostenetik ateratako hondakinen errebalorazio mota bakoitzak sortutako dedikazio osoko baliokidetzako lanpostuen (DOB) alderaketa:

  • Errausketa : 1 DOB
  • Zabortegian bilketa: 6 DOB
  • Birziklatzea : 36 DOB
  • Berriztapen/Berrerabiltzea : 296 DOB

Zifra hauetaz gain, balorizazio motaren araberako enplegu-sorkuntzaren handitzea azpimarratzea nahiko genuke.

Informazio gehiagorako ikusi hemen Residuos Profesionales-ek RREUSE-n txostenari buruzko artikulua.

Circular economy and employment

Ingurumenaren ikuspuntutik ekonomia zirkularra bultzatzea garrantzitsua dela ikusi dugu, baina, zein izango litzateke honen inpaktua enpleguari dagokionean? Zifra zehatzak ematea zaila den arren, eraikuntza materialen berrerabilpenaz aritzen garenean, enplegu-sorkuntzarako ahalmen handia antzeman dezakegu.

2015an, WRAPek (The Waste & Ressources Action Programme) ekonomia zirkularrari lotutako enplegu-sorkuntza nabarmentzen zuen txostena argitaratu zuen Erresuma Batuan. Gaur egun Europan, 3,4 milioi pertsonek berrerabilpenarekin zerikusia duten jardueretan lan egiten dute eta ekonomia zirkularraren garapenak 1,2tik 3 milioirako enplegu gordin (bruto) sortuko lituzke. Gainera langabezian dauden pertsonen 255 000tik 520 000rako gutxitzea lortuko litzateke (datu hauek enplegu garbiei dagokie).

Gaur egungo garapena jarraituz gero, 2030rako 135 000 enplegu gordin berri sortuko lirateke Frantzian, 81 000 Espainian eta 19 000 Belgikan. Neurri berriekin nabarmen handitu daitezke zifra hauek.

2015ean Erromako klubak ekonomia zirkularraren abantailei buruzko azterlana argitaratu zuen, 2009ko datu-baseak eta agertoki ezberdinak (energia berriztagarriak, eraginkortasun energetikoa, materia birziklatuen erabilera edo bizitza erabilgarriaren luzapena) uztartuz. 2030rako enplegu sorrera garbiaren igoera iragarri zuen, 500 000 enplegu Frantzian eta 400 000 enplegu baino gehiago Espainian!

Paris Agreement and European Green Deal

Schéma de présentation du pacte vert – 11 December 2019 – European Commission (Source)

2015an Parisen NBEren 21. goi-bileran adostutako klima aldaketaren inguruko akordio globalak, hemendik 2100ra berotegi efektuko gas emisioen gutxitzea aurreikusi zuen, lurraren berotze prozesua industrializazio aurreko maila baino 2°C azpitik mantentzeko. Parisko hitzarmenaren izaera murriztailea alde batera utziz, zein ondorio izango ditu akordioak eraikuntzaren sektorean eta materialen berrerabiltzean?

Sinatzaileek definitutako helburuak eta martxan jarritako neurri zehatzak ezberdinak dira herrialdearen arabera. 2019ko abenduan aurkeztutako Europako itun berdeak, Parisko hitzarmenaren ildotik, ekonomia zirkularrerako enplegu-sorkuntza eta akzio-plana aurkezten ditu. Honetaz gain, eraikuntza eta beste sektoreetara zuzendutako neurriak aurkeztu ditu, tartean produktuentzako “pasaporte elektronikoa”, besteak beste, hauen jatorriari edo konpontze eta desmuntaketarako ahalmenari buruzko informazioa biltzen dituena.

«Trantsizioak, aktibitate ekonomiko jasangarria eta enplegu-sorkuntzan intentsiboa garatzeko aukera ematen du.»

«(…) ekonomia zirkularraren akzio plan berriak, Europar Batasuneko ekonomia eraberritzen eta ekonomia zirkularrak ematen dituen aukerez baliatzen lagunduko du, EBn nahiz maila internazionalean».

«Akzio planak lehentasuna emango dio, birziklatze prozesuaren gainetik, gutxitzeari eta materialen berrerabiltzeari.»

Europako Itun Berdetik aterako baieztapenak. Dokumentu ofizialak gazteleraz eta frantsesez direnez, euskarazko itzulpena guk egin dugu.